Asturianu Centru-Meridional |
- Palatalización de -l y usu como -ch de grupus -cl, -lj, -gl, dambus como che vaqueira: l.lobu, l.lei, l.lingua, l.lugar, l.lorar, l.lamar,... - Solución yeista nos grupus -Cei-, -Gei- y -Lj- lhatinus : muyer, trabayu, conceyu,... En dalgunus casus estes fhormes se resuôlvin en ch: fichu - Piêsl.láu de les vocales -o,-e: trampusu, pirru, nigru, esti,... - Caltenimiêntu de F- anicial lhatina: facer, fornu, figu, filu, foscu, fiu,... - Ditongación creciênti: nueche, oriéganu, sieglu, güeyu, güei - Palatalización de la -n: ñalga, ñube, ñacer, ñariz, ñeblina,... -Articulación de los lhatinus -x-, -sc- y -ss- : dexar, truxe, pexe, baxu - Plural femenín -es (-as, -es al sur de los conceyhus asturianus de Lena y Aller, la metá sur destus incluyida) - Plural masculín -os, -es - Distinción -o, -u final - El neutru de materia sta generalizáu - Epéntesis de -j-: curtiu, mundiu, gociu, andia, llabrancia,... - Tendencia a la piêrda de les consonantes sonores derivaes de les xuôrdes lhatines: mieu, rendíu, tou, fueu, llau - Fhormes vervales en -er: morrer, dicer, xuncer, rañer,... Pero tamiên tusir, atrevirse, tañir,... - Caltenimiêntu del grupu -mb- lhatinu: palomba, llamber, llomba,... - Grupus -m'n- lhatinus passan a -m: llume, home, nome, fame, costume - En grupu consonánticu motiváu por piêrda de vocal lhatina, la primer consonanti se fhazi -l: xulgar, delda, dulda,,... - Cambéu del grupu -rl-: mielru, chalra, ... - Usu intensu del prefixu aumentativu per- - Contracción: nel, na, nos, nes - Empregu de possessivu antes de l'artículu: la mío fía, la to casa,... - Terminación general y diminutivu: -in, -inu |