Asturianu Ouriental |
- Palatalización de -l anicial lhatina : llobu, llei, llingua, llugar, lluegu,... - Solución yeista nos grupus -Cei-, -Gei- y -Lj- lhatinus : muyer, trabayu, conceyu,... - Piêsl.láu de les vocales -o,-e: trampusu, pirru, nigru, esti,... - Caltenimiêntu de F- anicial lhatina nel oucidente: facer, fornu, figu, filu, foscu, fiu,... Aspiración de F- anicial lhatina a l'ourienti de los conceyhus d'Amieva, Parres y Ribadesella n'Asturies: h.acer, h.ornu, h.igu, h.ilu, h.oscu, h.iu,... Aspiración vacilanti en Valdeón y Sajambre en Lheón: h.acer/ xacer, h.ornu/ xornu, h.igu/ xigu,... - Ditongación creciênti: nueche, oriéganu, sieglu, güeyu, güei - Palatalización de la -n: ñalga, ñube, ñacer, ñariz, ñeblina,... -Articulación de los lhatinus -x-, -sc- y -ss- : dexar, truxe, pexe, baxu - Plural femenín -es (-as a l'ourienti de los conceyhus d'Onís y Llanes) - Plural masculín -os - Indistinción -o, -u final (todo -u) - El neutru de materia sta generalizáu - Epéntesis de -j-: curtiu, mundiu, gociu, andia, llabrancia,... - Tendencia a la piêrda de les consonantes sonores derivaes de les xuôrdes lhatines: mieu, rendíu, tou, fueu, llau - Fhormes vervales en -er: morrer, dicer, xuncer, rañer,... Pero tamiên tusir, atrevirse, tañir,... - Caltenimiêntu del grupu -mb- lhatinu: palomba, llamber, llomba,... - Grupus -m'n- lhatinus passan a -m o -mbr na fastera oriental: llume, home, nome, fame, costume,... o biên llumbre, hombre, nombre, h.ambre, costumbre,... - En grupu consonánticu motiváu por piêrda de vocal lhatina, la primer consonanti se fhazi -l: xulgar, delda, dulda,,... - Cambéu del grupu -rl-: mielru, chalra, ... - Usu intensu del prefixu aumentativu per- - Contracción: nel, na, nos, nes - Empregu de possessivu antes de l'artículu: el mi fíu, la tu casa,... - Terminación general y diminutivu: -in, -inu |