Xalimegu |
- Conservación palatalizada de la -s implosiva y final: "dishpuésh", "chamushcar" - S coronal plana - La /x/ dassi na súa pronuncia castiêllana, pero generalmente pronúnciassi palatal: ovella, orella, mollal,... - Les vocales e y o lhatines nun ditonguen: peira, elba, tempu,... - L'usu de ditongus decreciêntis yê general: cabreiru, baqueiru, oitra,... - Les vocales finales -o, -e se piêsl.len sistemáticamente en -u, -i. - Conservación de la F- anicial lhatina: fizel, figu, fería,... - Los grupus -pl-, -cl- y -fl- lhatinus pronúnciensi como ch: chamal, chovel, chavi, chama,... - Palatalización de -n- intervocálica en dalgunus casus -biñu, galiña,...-, despalatalización en outrus - equenu, escanu, anu,...- - Conversión en lhateral del fonema palatal: martelu, cutelu, cabalu,... - Piêrda de -l- intervocálica: muu ("mulu"), pau ("palu"), ceu ("cielu"),... - Conservación del grupu lheonés -mb-: lambel, cambelón, dambus,... - Cambéu -l > r como segundu elementu del grupu: nubráu, brancu, cravu, igresia,... - La -r implosiva y final se neutraliza en -l : falal, cambial, crial, palba, almariu, calbón,... - Conservación de les sonores z y s junta les xuôrdes ç y ss. - Vocalización de la consonanti diêntal nel grupu -dr-: pairi, cumpairi, lairón, peira, Peiru, mairi,... - Grupus -ct-, -lt- lhatinus resuôlvinsi en -it-: leiti, oitu, noiti,... - Pronuncia palatal de l'antigua consonanti /x/ y de la /j/: Xálima ("shálama"), caixa ("caisha"), lonji ("lonyhi"), julgal ("yhulgal"),... - Artículus masculinus u, us (en mañegu o, os) - Contracción n+artículu: nus, nas,... (en mañegu en+artículu: ena, enos,...) - Fhormación de pluralis: coraçós, jardís, semás,... (en valvideiru: coraçóns, jardíns, semáns,...) - Diminutivu -iñu general |